TÜRK DÜNYASI EDEBİYATINDA ŞİİR

TÜRK DÜNYASI EDEBİYATINDA ŞİİR

Bugün yeryüzünde yedi bağımsız devlet, on muhtar cumhuriyet, üç muhtar vilâyet olmak üzere kırk iki ayrı coğrafyada Türkçe konuşulmaktadır. Belirlemelere göre, günümüzde Türkçe konuşan insan sayısı iki yüz elli milyon civarındadır.

Türk topluluklarını Batı ve Doğu Türkleri olmak üzere iki grupta toplayabiliriz.

Türkiye, Azerbaycan, Kıbrıs, Irak, Bulgaristan, Yugoslavya, Batı Trakya, Gagavuz Türkleri Batı Türkleridir; Türkiye Türkçesini örnek almışlardır. Kırım, Tatar, Kırgızistan, Türkmenistan, Özbekistan, Kazakistan, Uygur, Çuvaş, Yakut, Altay Türkleri doğu Türkleridir; genelde Çağatay Türkçesini, sonra da onun devamı olan Özbek Türkçesini örnek almışlardır.

Türkiye Cumhuriyeti dışındaki Türk devlet ve toplumlarının değişik ülkelerin sınırları ya da totaliter rejimlerle yönetilen devletlerin sınırları içinde kalışları, edebî faaliyetleri olumsuz yönde etkilemiştir. Özellikle, yetmiş yıl süren Sovyet yönetiminin politik uygulamaları sonucu, çok sayıda Türkçe edebî dil doğmuştur. Hemen her Türk boyu, lehçe ve ağız farklarını kullanarak farklı bir edebî dil meydana getirmiş, eserlerini bu dille vermeye başlamıştır. XX. yüzyıl başlarına kadar İstanbul’daki edebî gelişmeler hemen bütün Türk devlet ve toplumları tarafından takip edilebilirken yüzyılın ilk çeyreğinden sonra kültürel bağlar büyük ölçüde kesilmiş, araya kopukluk girmiştir. Bu dönemde, totaliter idareler altındaki Türk toplumlarının yetiştirdiği yazar ve şairlerden pek çoğu hapse atılmış, sürgüne gönderilmiştir.

Bütün bu engellemelere rağmen şöhreti kendi ülkesinin sınırları dışına ulaşmış sanatçılar yetişmiştir. Cengiz Aytmatov, Cengiz Dağcı, Muhammed Hüseyin Şehriyar, Bahtiyar Vahapzade, Recep Küpçü, Abdülhamit Süleymanoğlu Çolpan, Nimetullah Hafız bunlardan birkaçıdır.

Sosyal Medyada Paylaş Facebook Twitter Google+
Açık Lise sınavlarına hazırlanmanın en kolay hali: AçıkTercih AÖL Test Çöz!

Mobil Uygulamamızı İNDİRİN! AÖL Yeni Müfredat Çıkmış Sınav Sorularını Çözün!


Etiketler: ,
Eklenme Tarihi: 19 Aralık 2019

Facebook Yorumları

Konu hakkında yorumunuzu yazın