Teşkilat-ı Esasiye Kanunu veya 1921 Anayasası

Teşkilat-ı Esasiye Kanunu nedir? 1921 Anayasası…

Teşkilat-ı Esasiye Kanunu (Osmanlıca: تشكلات اساسئه قانونى) veya 1921 Anayasası, ilk Türkiye anayasasının ilkelerini belirleyen; 85 numaralı ve kabul tarihi 20 Kânun-ı Sani 1337 (20 Ocak 1921) olan 23 madde ve bir ayrık maddeden oluşan kısa çerçeve anayasa niteliğinde bir belgedir.

1923 yılındaki değişiklikle Cumhuriyet ilan edilmiştir. Bazı tanımlamaların aksine, 20 Ocak 1921 tarihli ilk Teşkilat-ı Esasiye Kanunu, Türkiye’nin ilk anayasasıdır. Anayasa için gerekli norm, kabul için oy oranı ve maddeler yönünden yeterli değildi ama Türkiye’nin ilk anayasası olarak kabul edilmiştir. 1876 Kanun-u Esasîsi de resmen ilan edilmemişti, fakat Osmanlı’nın ilk anayasası olarak tarihin sayfalarında yerini aldı.

1921 Anayasa Taslağı, Atatürk’ün yönlendirmesiyle Bakanlar Kurulu tarafından hazırlanmıştır. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde özel bir encümende incelendikten sonra görüşülerek kabul edilmiştir

21.1.1921 tarihli ve 85 sayılı “Teşkilat-ı Esasiye Kanunu” adını taşıyan bu Anayasa, milli egemenlik ilkesine dayalı yeni bir devlet kurmuştur.

Türkiye Büyük Millet Meclisinde kanunlar gibi genel usule göre görüşülmüş olması, nitelikli çoğunluk aranmaması ve değişiklikle ilgili katılaştırma tekniği içermemesi sebepleriyle “esnek (yumuşak) anayasa” olarak nitelenen 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu, aynı zamanda sadece 24 maddeden oluşan kısa metni sebebiyle “çerçeve anayasa” olarak sınıflandırılmaktadır. Kuvvetler birliğine dayalı “Meclis hükümeti” sistemini benimsemiş olan 1921 Anayasası, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin sürekli toplantı halinde olmasını öngören Nisab-ı Müzakere Kanunu’nun 1. Maddesine atıf yapmıştır.

Anayasanın orijinal metni, 3. Tertip Düstur, Cilt:1, 196. Sayfasında yayımlanmıştır. (TBMM)

Teşkilat-ı Esasiye Kanunu İlk Metin 

1921 Anayasası Kanun Metni

Açık Lise sınavlarına hazırlanmanın en kolay hali: AçıkTercih AÖL Test Çöz!

Mobil Uygulamamızı İNDİRİN! AÖL Yeni Müfredat Çıkmış Sınav Sorularını Çözün!